نکاتی در مورد ترجمه همزمان
تسلط بر زبان مادری
مترجم شفاهی خوب، باید زبان مادری خود و ادبیات نوشتاری و گفتاری زبان مبدا را بشناسد.
او مجبور است با مطالعه دائم و هدف دار بر ظرافت های زبانی و معانی زبان مادری خود تسلط یافته،
و همواره نگاهی کاربردی به موضوع ترجمه همزمان داشته باشد. به این منظور، او باید ارتباط نوشتاری،
شنیداری و دیداری مستمری را با زبان مادری خود و تحولات آن برقرار کند.
این بدان معنی است که مترجم، هر لحظه خود را در فضای ترجمه احساس کند و تصور کند که همواره در حال انتقال مفاهیم است.
شرایط لازم برای این کار هم با توسعه روز افزون فناوری های نوین، همیشه و به سادگی فراهم است.
یعنی اینکه دانشجوی رشته مترجمی با گرایش همزمان،
بخوبی می تواند با روشن کردن رادیو و یا یک شبکه تلویزیونی،
فضای لازم برای این تمرین را فراهم کند و فرض را بر این بگذارد که در حال ترجمه کردن است.
سخنرانی یک خطیب، یک تحلیل گر مسائل سیاسی، اقتصادی و یا کارشناسانی که در مطبوعات و رسانه های گروهی،
نظرات مختلفی را ارائه می دهند، می تواند محمل مناسبی برای این کار باشد و مترجم می تواند،
با ترجمه همزمان گفته های این افراد قابلیت های زبانی خود را آزموده و به تدریج تقویت نماید و موارد نقص خود را یادداشت و اصلاح نماید.
مترجم از این روش تجربه خوب و مفیدی دارد که همواره آنرا به دیگر علاقه مندان هم توصیه می نماید .
در این قبیل موارد ضبط کردن صدای گوینده و ضبط کردن صدای خود مترجم برای برطرف سازی اشتباهات،
و یا تکرار دوباره کار، می تواند تا حدود زیادی مفید واقع شود.
تسلط بر زبان دوم
احاطه بر نکات و ظرافت های زبان گفتاری و نوشتاری زبان دوم هم از موضوعات اجتناب ناپذیری است،
که مترجم میبایست به دقت آنها را مد نظر قرار دهد. چون به میزان ضعف در این موارد،
شاهد همان میزان کاستی و ناتوانی در انتقال مفاهیم خواهیم بود.
تقویت آگاهی های عمومی و قوای شنیداری از طریق گوش دادن مکرر اخبار و رسانه ها
یک مترجم شفاهی می بایست از سطح نسبتا خوبی از آگاهی های عمومی در زمینه های سیاسی،
فرهنگی و بخصوص اجتماعی برخوردار باشد و با مطالعه و حفظ ارتباط شنیداری و دیداری دائمی خود با رسانه های داخلی و خارجی،
قوه درک خود از مفاهیم رسانه ای و معانی بیان در زبان مبدأ و مقصد را هم تقویت نماید.
مثلاً این احتمال وجود دارد که هر یک از مخاطبان در بخشی از گفتگوهای خود و برای بازتر کردن فضای صحبت و یا برای انتقال بهتر مقصود،
از ضرب المثلها، اشعار شعرای معروف و یا نقل قول های مشهور استفاده کنند و یا از اعتقادات فرهنگی خود سخن بگویند،
که بطور حتم آشنایی مترجم با این مسائل او را در انتقال مفاهیم یاری خواهد کرد.
تقویت فن بیان و کاربردهای زبان فارسی
برای این هدف، مترجم شفاهی باید در زمان فراغت بر کاربردهای معانی زبان مادری خود اندیشه و تمرین نموده،
و در زمان قرار گرفتن در شرایط ترجمه از آنها استفاده نماید.
اهمیت به نقش زمان
در ترجمه شفاهی مترجم نباید با به دنبال کلمات گشتن مخاطب خود را معطل نگه دارد،
و فضای حاکم بر جلسه و یا شنیدار را خسته کننده و کسالت بار کند.
لازم است که مترجم همزمان با تغییر آهنگ و کلام خود، هر از گاه نشاط لازم را هم در فضای ترجمه ایجاد کند.
یادداشت برداری و خلاصه نویسی نکات اصلی گوینده و مخاطب
یادداشت برداری در حین ترجمه از نکات مهمی است که یک مترجم ترجمه همزمان نباید از آن غافل شود.
از آنجا که در فضای ترجمه همزمان، مترجم نقطه وصل دو طرف محسوب می شود باید همیشه دفترچه ای نه چندان بزرگ در اختیار داشته،
و صحبت های طرفین را سریعاً یادداشت و در زمان برگردان از آنها استفاده نماید.
این کار به عنوان کمک حافظه وی عمل می کند و به او این امکان را می دهد تا کار خود را با امانت بیشتری انجام داده و مفاهیم را بهتر منتقل نماید. یادداشت برداری برای کسانی که موظف هستند بعد از جلسه گزارشی از کار را هم ارائه دهند کمک مفیدی خواهد بود.
اگر مترجم شفاهی از این سرعت برخوردار باشد که تمام مطالب را بنویسد این حالت مطلوب ترین وضعیت است،
ولی درصورت عدم امکان نوشتن همه مطالب گوینده کلام، نوشتن فعل ها به صورت مصدر و مفاهیم کلیدی،
و هر چه که به انتقال بهینه موضوع یاری رساند بهترین روش محسوب می شود.
یک ضرب المثل انگلیسی می گوید: “یک مداد کم رنگ از صد حافظه قوی بهتر است”
استفاده از نکات کاربردی این ضرب المثل در روند ترجمه نقشی اساسی دارد که به تجربه ثابت شده است.
ادامه دارد …
مطالب بیشتر:
