انواع تغییر در ترجمه
انواع تغییر در ترجمه به هفت دسته تقسیم میشود:
۱– قرض گرفتن borrowing در ترجمه
این نوع از ترجمه به معنای انتقال بدون تغییر جمله، اصطلاح یا واژه از زبان مبدأ به زبان مقصد است.
مثل کلمات SMS، Bank، hotel، Stop و یا عبارت good-bye party و موارد مشابه دیگر که بیشترین تناظر صوری را دارند،
و ترجمهی آنها فقط تبدیل حروف انگلیسی به فارسی است.
در این تغییر گاهی ترجمهی واجی صورت میگیرد،
یعنی فقط نوع صداهای بین حروف تغییر میکند تا در زبان مقصد شکل بهتری داشته باشد؛
مانند؛ استوپ و استاپ و یا مسکو و ماسکو
۲– قرض گرفتن ترتیب کلمات claque در ترجمه متون
در این نوع از تغییر ترتیب قرارگیری کلمات حفظ میشود مانند An encyclopedia for children به معنای یک دائرهالمعارف برای کودکان
۳– ترجمهی تحتاللفظی Literal translation
ترجمهی لغت به لغت جمله در زبان مبدأ با حفظ ترکیب لغات طبق دستور زبان مقصد را ترجمهی تحتاللفظی میگویند.
سه مورد گفتهشده در بالا ترجمهی مستقیم Direct Translation نام دارند.
۴– ترجمهی تبدیلی Transposition
در این نوع از ترجمه نقش دستوری کلمات در جملهی مبدأ و مقصد متفاوت است؛
یعنی اگر یک کلمه در زبان مبدأ در قالب اسم باشد، ممکن است در زبان مقصد به شکل فعل یا صفت ظاهر گردد.
تبدیل نقش دستوری در تمام زبانهای دنیا امکانپذیر است.
انواع تغییر در ترجمه
۵– ترجمهی تعدیلی modulation
این نوع از ترجمه علاوه بر اینکه، ترتیب واژگان و شکل دستور زبانی جملات از زبان مبدأ را به مقصد تغییر میدهد،
بلکه دیدگاه و بیان نویسنده را هم تحتالشعاع قرار میدهد.
برای مثال جملهی Learning Russian is a difficult job به معنای «یادگرفتن زبان روسی کار دشواری است»
میتواند به شکل «یادگرفتن زبان روسی کار سادهای نیست» بازنویسی شود.
درواقع مترجم با این کار در پی نزدیکی هرچه بیشتر جملهی ترجمهشده با زبان مقصد است.
۶– ترجمهی معادلنویسی Equivalence
این نوع از ترجمه بیشتر برای اصطلاحات و ضربالمثلها کاربرد دارد.
درواقع باکم و زیاد کردن واژگان و یا استفادهی معادل آنها در زبان مقصد،
تناظر صوری را به حداقل میرسانیم و یا از بین میرود ولی در مقابل رسایی جمله به حداکثر میرسد.
بهعنوانمثال عبارت strike while the iron is hot را به شکل «تا تنور داغ است نان را بچسبان» ترجمه میکنیم.
۷- ترجمهی فرهنگی Adaptation
برخی عبارات و اصطلاحات در زبان مقصد دارای هیچ معادلی نیستند و نویسنده ناچار است،
یا آن را بیافریند و یا از دیگر مسائل که نسبتاً با موضوع در یکجهت قرار دارند استفاده کند.
مثلاً عبارت Acts of God را با توجه به ترجمهی Equivalence میتوانیم «سوانح طبیعی» ترجمه کنیم،
ولی در موادی که این معادل با موضوع ما همخوانی ندارد باید از واژگانی مثل «غضب الهی یا قهر طبیعت» استفاده کنیم.
درواقع در این نوع از ترجمه، نزدیکی به فرهنگ و طرز فکر خواننده اهمیت ویژهای دارد.
چهار نوع ترجمهی آخر از موارد ذکر شده، از نوع ترجمهی آزاد oblique translation هستند.
در انتهای کار بازهم لازم است ترجمهی خود را بازخوانی و اصلاحات املایی و دستوری و علامتگذاری را روی متن خود اعمال نمایید.
مطالب بیشتر:
